vsho chef
vsho host
vsho baker
vsho tour
previous arrow
next arrow

Archief op 19 oktober 2021

Een fijne samenwerking zorgt voor een doorstroom vmbo mbo

Artikel Leidsch Dagblad

Voorhout

Veel vmbo’ers stappen probleemloos over naar het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Echter is er voor de leerlingen waarvoor de overstap net iets te vroeg komt een mogelijkheid om hun vervolgopleiding op de huidige school voort te zetten in de vorm van een niveau 2 opleiding. Hiermee voorkomt men voortijdig schoolverlaten. Voortijdig schoolverlaten is niet alleen demotiverend voor de leerling, maar komt ook zeker de instroom in het bedrijfsleven niet ten goede. Om dit mogelijk te maken is er een nieuwe wet aangenomen die het mogelijk maakt dat leerlingen middels een doorlopende- of geïntegreerde leerlijn mbo-onderwijs volgen op de vmbo-instelling.

Hoe enthousiast het in wet gegoten idee van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap toen ook werd onthaald, het heeft pas op één school in deze regio tot diploma’s geleid: Teylingen College KTS in Voorhout. Tien leerlingen kregen daar deze week hun felbegeerde papiertje voor de met succes afgeronde opleidingen Constructiewerker, Kok en Uitvoerend Bakker, op mbo niveau 2.

Het slagingspercentage van 100 procent lijkt aan te geven dat leerlingen gebaat zijn bij een kleinere setting en om in een vertrouwde omgeving les krijgen van bekende docenten. Leerlingen staan dan wel ingeschreven bij mboRijnland, het onderwijs vindt plaats op de KTS in Voorhout. Naast vakvaardigheden en algemeen vormende lessen wordt er ook aandacht besteed aan planning, organisatie en samenwerken. Wel zijn er docenten van het MBO op de KTS les komen geven en hebben de leerlingen kleine onderdelen van de opleiding op mboRijnland mogen uitvoeren. Op deze manier was het mogelijk om kennis te maken met mboRijnland en dit zal de doorstroom naar niveau 3 vergemakkelijken.

Uiteraard zijn er ook leerlingen die na het afronden van deze opleiding aan het werk gaan en er voor kiezen om niet door te stromen naar een niveau 3 opleiding. ,,Al hopen we als mbo natuurlijk dat leerlingen, omdat het zo goed ging op niveau 2, enthousiast en gemotiveerd raken en door willen naar niveau 3. En misschien ook nog wel naar niveau 4, zodat ze leiding kunnen geven. Wat natuurlijk ook later in hun leven nog kan’’, vult Gijs Vlieland, directeur van mboRijnland, aan. ,,Belangrijke term bij ons is niet voor niets: een leven lang leren.’’

Hoe mooi het allemaal ook klinkt, in de gezamenlijke praktijk viel er veel te wennen en bij te sturen. Zo blijken leraren op een vmbo heel anders naar hun pupillen te kijken dan collega’s op een mbo. Zijn de eersten gewend om hun leerlingen bij de hand te nemen en die hand zolang mogelijk vast te houden, op het mbo hebben ze de ervaring dat een student het meeste leert van feedback en reflectie.

Neem het maken van soesjes. Ziet een vmbo-leraar dat het beslag van een leerling niet gaar is, dan is hij geneigd te zeggen: ‘Zet het even terug op het gas. Anders kun je het straks niet op de juiste manier verwerken.’ Bij de bakkersopleiding MBO klinkt dan juist: „Ga je gang maar en dan kunnen we later bespreken wat anders had gemoeten en waarom.”

Om het onderwijs wat meer dergelijke richtingen op te krijgen, werden soms docenten ’overgevlogen’ uit Leiden. Ook verzorgden mbo-docenten lessen machinebankwerken en lassen. Toen de examens naderden, kwam daar nog wat bij: terwijl een vmbo-docent vooral sturend is tijdens het productieproces, kijken mbo-collega’s heel strikt of iemand op het vereiste kwaliteitsniveau zit. ,,We zijn er nu eenmaal om studenten beroepsklaar te maken. Na de jaren bij ons moeten ze zo kunnen werken dat bedrijven daar wat aan hebben’’, legt Vlieland uit.

Nu iedereen geslaagd is overheerst blijdschap bij alle partijen. ,,Mooie ideeën zijn werkelijkheid geworden, mede dankzij het bedrijfsleven. Want bij ons leren leerlingen de basis en proberen we bedrijfsmatig te werken. Maar het zijn de erkende leermeesters bij de leerbedrijven waar we nauw mee samenwerken, die onze leerlingen nog meer competent maken in de vakvaardigheden en de technieken waarover een leerling op niveau 2 moet beschikken’’, weet Houwaart.

Niet voor niets hebben Vlieland en Houwaart het over een driehoek. Een driehoek die bestaat uit vmbo, mbo en het regionale bedrijfsleven en waarin de een niet zonder de ander kan. Want wat moet bijvoorbeeld het bedrijfsleven als er nóg minder goed opgeleiden van de scholen komen? En waar zouden de scholen zijn als de leerlingen niet langer enkele dagen per week praktijkervaring kunnen opdoen? Zeker nu de tekorten in de techniek en horeca zo oplopen. Vlieland zegt dat in het kader van levenslang ontwikkelen het MBO in staat is om geïnteresseerden snel en goed op te leiden.

Begon de KTS twee jaar geleden met acht leerlingen bij het koken en bakken op mbo-2-niveau, vorig schooljaar waren het er dertien en dit schooljaar zelfs achttien.

Trekt het feit dat de KTS een stukje mbo erbij heeft ook leerlingen van buiten? Ja, bij de techniek zit de groei er eveneens in: het aantal leerlingen steeg van twee naar dertien terwijl ook het aanbod breder werd: naast Constructiewerker kwam er de opleiding Monteur Elektrotechnische Installaties bij. Duren die opleidingen normaliter twee jaar, op de KTS kunnen leerlingen beginnen in hun examenjaar. In het vierde leerjaar van het vmbo hebben ze namelijk mbo 2 stof behandeld en zijn er al meerdere mbo-werkstukken gemaakt. Nu de dubbelingen eruit gehaald zijn, werkt dat motiverend voor de leerling, aldus adjunct-directeur en teamleider Techniek Sebastiaan Baltes .

Houwaart, die ook landelijk voorzitter is van het Platform Horeca, Bakkerij en Recreatie VMBO, merkt dat er veel interesse is voor de ’landelijk unieke samenwerking hier’. ,,Op veel plekken wordt ook hard gewerkt om hetzelfde neer te zetten, met partners in eigen regio. Wat dat betreft hebben we de loper hier aardig uitgerold voor de rest van Nederland.’’

Er zijn tot nu toe in de Duin- en Bollenstreek, Leidse en Alphense regio meerdere vmbo-scholen die de samenwerking zijn aangegaan met mboRijnland. Met de KTS zijn we het verst, aldus Vlieland. Vraag Vlieland waarom dat is en hij antwoordt: ,,Omdat het ook best lastig is. En je moet het wel volhouden. Leerlingen hebben er niks van gemerkt, maar Arjan en ik hebben elkaar ook wel eens gebeld op momenten dat het niet goed ging. Als je elkaar dan kunt vasthouden, maakt het dat het succesvol is. Zeker wanneer je het juiste team om je heen hebt. Met docenten die elkaar begrijpen en geduld met elkaar hebben; elkaar opzoeken in plaats van weg te lopen. Echt samenwerken dus.’’

Ook bekijkt mboRijnland met een aantal theoretische vmbo-opleidingen in Leiden, Oegstgeest, Wassenaar en Katwijk hoe het daar een praktisch keuzevak kan gaan verzorgen. Over twee jaar is dat namelijk verplicht. Er is zelfs al een term voor in onderwijsland: ’de tweede lijn van de doorlopende leerroute’.

Hoe tevreden Houwaart en Vlieland ook zijn over de samenwerking in de eerste lijn van die route, over één ding verschillen ze van mening. Zo hoopt Houwaart dat over vijf jaar iedere leerling van de goed geoutilleerde KTS na vijf jaar de deur uitloopt met een diploma op mbo 2-niveau, gekwalificeerd door de KTS. Vlieland weet niet of het vmbo ’die taak moet overnemen’. Daarbij benadrukt hij dat zijn mbo heel graag ’een lerend regionaal netwerk wil zijn’; ,,De eerste waaraan je denkt als je een vraag hebt en waar je kunt leren wat je op dat moment nodig hebt.’’

En een mbo’er heeft de toekomst, weet Houwaart: ,,Veel ouders en leerkrachten op basisscholen willen dat leerlingen zo hoog mogelijk uitstromen omdat mavo en havo zo belangrijk zouden zijn voor hun toekomst. Maar wij willen juist inzetten op vakmensen die we nodig blijven hebben. Een goede loodgieter blijft altijd nodig, een enthousiaste kok is nodig om een goede maaltijd voor te schotelen te en een warme bakker om een mooi en lekker brood te bakken.’’

,,En wat zei de voorzitter van de MBO Raad onlangs? Dat Nederland in tijden van corona vooral behoefte heeft gehad aan vakmensen van het mbo, in elke branche. ’’, vult Vlieland aan.

Verslag van de VSHO bestuursvergadering van 24 juni 2021.